โรงเรียนบ้านเหล่ายาว เปิดสอนครั้งแรก เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2482 โดยแยกนักเรียนมาจากโรงเรียนบ้านทุ่งโป่ง โดยความคิดริเริ่มและดำเนินการโดย นายก๋อง หมื่นใจ และ นายวงศ์ จินาจันทร์ ผู้ใหญ่บ้านเหล่ายาวหมู่ที่ 3 และหมู่ที่ 7 ประกอบด้วย พระอธิการชุ่ม สุริโย เจ้าอาวาสวัดเหล่ายาว นายอิ่น จินดาหลวง
นายปัญญา จินดาหลวง และนายก้อน จินดาหลวง 

    คณะกรรมการดำเนินการ ได้จัดหาที่ดินแห่งหนึ่งจำนวนเนื้อที่ประมาณ 11 ไร่เศษ และได้ขอความร่วมมือกับราษฎรในหมู่บ้าน ได้ช่วยกันจัดสร้างอาคารเรียนชั่วคราว 1 หลัง ขนาด 4 ห้องเรียน และได้ขออนุญาตเปิดเป็นโรงเรียน นักเรียน จำนวน178 คน มีนายบุญช่วย ติยวลีย์ รักษาการในตำแหน่งครูใหญ่ นายเส่ง มุกดาภิรมย์ เป็นครูปฏิบัติการสอน

       ปี พ.ศ. 2485 ราษฎรในหมู่บ้าน ได้ร่วมมือกันก่อสร้างอาคารเรียนขึ้นอีก 1 หลังขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 45 เมตร สิ้นค่าก่อสร้างจำนวนเงิน 2,588.20 บาท ได้รับเงินงบประมาณจากทางราชการจำนวน 700 บาท เท่านั้น เปิดทำการป้ายใน วันที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2485 โดยใช้นามโรงเรียนว่า "โรงเรียนบ้านเหล่ายาว (เหล่ายาวนิรมิต)"

       ในปี พ.ศ. 2509 สร้างอาคารเรียนแบบ ป. 003 ขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 82 เมตร ลักษณะเป็นตึกชั้นเดียว ก่อด้วยผนังศิลาแลง รวมเป็นเงินงบประมาณสมทบก่อสร้าง 80, 000 บาท และราษฎรในหมู่บ้านได้บริจาคเงินและแรงงานสมทบคิดเป็นเงิน 279,363.75 รวมค่าก่อสร้างทั้งสิ้น 359,636.75 บาท เปิดป้ายนามอาคารเรียนเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2510

       ปี พ.ศ. 2519 ได้รับจัดสรรเงินงบประมาณจำนวน 220,000 บาท สร้างอาคารเรียน แบบ ป.1 ก ลักษณะเป็นตึกชั้นเดียว 4 ห้องเรียน

       ปี พ.ศ. 2520 ได้รับเงินงบประมาณสร้างบ้านพักครูขึ้น 1 หลัง ศึกษาลักษณะเป็นบ้านครึ่งตึกครึ่งไม้ 2 ชั้น จำนวนเงินงบประมาณ 60,000 บาท

       ปี พ.ศ. 2540 ได้รับคัดเลือกเป็นโรงเรียนในโครงการปฏิรูปการศึกษากระทรวงศึกษาธิการ

โดยในปีงบประมาณ 2540 มีห้องปฏิบัติการทางภาษาและห้องวิทยาศาสตร์ ปีงบประมาณ 2542 ได้รับงบประมาณจากสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดลำพูน ให้จัดสร้างอาคารเรียนแบบ สปช. 105/29 แบบใต้ทุนสูง 1 หลัง 4 ห้องเรียนตามมาตรการเพิ่มการใช้จ่ายภาครัฐเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ ปี 2542 งบประมาณ 1,834,000 บาท

       ปีการศึกษา 2543 โรงเรียนได้รับการคัดเลือกเข้าโครงการโรงเรียนส่งเสริมคุณภาพ

       วันที่ 1 พฤศจิกายน 2543 ได้มีการแต่งตั้งย้ายผู้บริหารโรงเรียนใน สปอ.บ้านโฮ่ง ตามคำสั่ง สปจ. ลำพูนที่ 360/45 ลงวันที่ 27 ตุลาคม 2542 ให้นายนิคม พรหมอนันต์ ตำแหน่งอาจารย์ใหญ่ โรงเรียนบ้านห้วยแทง มาดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่โรงเรียนบ้านเหล่ายาว

       ปีการศึกษา 2544 สปจ. ลำพูน ได้รับคัดเลือกเป็นโรงเรียนในโครงการยุวฑูตความดี โครงการยุวเกษตรกรในโรงเรียน (การฝึกอาชีพการเกษตรในโรงเรียน)

       ปีงบประมาณ 2544 โรงเรียนได้รับงบประมาณในการก่อสร้างส้วมแบบ สปช. 601 /26 จำนวน 4 ที่นั่งเป็นงบประมาณทั้งสิ้น 108,000 บาท   

        ปีการศึกษา 2545 โรงเรียนได้รับการคัดเลือกจาก สปจ.ลำพูน ให้เข้าร่วมโครงการ โรงเรียนเพื่อนเด็ก

        ปีงบประมาณ 2545 ทางโรงเรียนได้รับจัดสรรงบประมาณ ในการต่อเติมห้องเรียน ชั้นล่างอาคารแบบ สปช. 105/29 จำนวน 2 ห้องเรียน งบประมาณ 180,000 บาท

       วันที่ 1 เมษายน 2545 โรงเรียนได้ดำเนินการรื้ออาคารเรียนแบบ ป.003 โดยประชาชนบ้านเหล่ายาว หมู่3 และหมู่ 7 ทำการรื้อถอนคิดเป็นค่าแรงประมาณ 120,000 บาท (หนึ่งแสนสองหมื่นบาท)

       วันที่ 19 กันยายน 2545 สร้าง อาคารเรียนแบบ สปช. 105/29 รวม 7 ห้องเรียน จำนวน 1 หลัง งบประมาณ 3,200,000 บาท ได้รับการบริจาคจากคุณชัชวาล กาญจนชัยภูมิ และกลุ่มบริษัทมหาจักร และสร้างอาคารอเนกประสงค์แบบพิเศษ งบประมาณ 3,920,000 บาท ได้รับการบริจาค จากคุณพรรณี จิตต์กุศล และคณะ

       ปีการศึกษา 2548 ได้รับงบประมาณบริจาค โดยคูณอรสา ไชยธีระพันธ์ และญาติ สร้างห้องสมุดโรงเรียน โดยต่อเติมจากอาคารเรียนมหาจักรชั้นล่าง ขนาดกว้าง 6 เมตร ยาว 22.5 เมตร และได้รับบริจาคงบประมาณจัดซื้อหนังสือ และครุภัณฑ์ รวมเป็นจำนวนเงิน 575,000 บาท

         ปีการศึกษา 2549 ได้รับงบประมาณบริจาคจากตระกูลไชยธีระพันธ์ สร้างสนามเด็กเล่น คอมพิวเตอร์ 1 เครื่อง ติดตั้งระบบ Max net เป็นห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์ หนังสือห้องสมุด และอุปกรณ์การเรียนการสอน เป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น 230,000 บาท

         ปีการศึกษา 2550 ได้รับการคัดเลือกจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ให้เป็น โรงเรียนในฝันระดับประถมศึกษา (โรงเรียนดีใกล้บ้าน) ตามโครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งโรงเรียนในฝัน นอกจากนี้ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากคุณอรสา และครอบครัว ไชยธีระพันธ์ จัดซื้อโปรแกรมคอมพิวเตอร์ E - Library 2000 ติดตั้งเพื่อบริการด้านการยืม คืน และสถิติในห้องสมุด รวมทั้งปรับปรุงห้องสมุด เป็นเงินจำนวน 28,000 บาท

        ปีการศึกษา 2551

-   ได้รับการคัดเลือกให้รับรางวัลโล่รางวัลจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี การจัดกิจกรรมยุวเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน

-   ได้รับคัดเลือกให้เป็นโรงเรียนแกนนำการใช้หลักสูตรแกนกลาง พุทธศักราช 2551.

-   ได้รับงบประมาณจัดซื้อคอมพิวเตอร์ จำนวน 11 เครื่อง

-   ได้รับงบประมาณจัดเลี้ยงไก้พันธุ์ไข่ตามโครงการฝึกอาชีพการเกษตรอย่างยั่งยืน โดยการประสานงานระหว่างวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีลำพูนกับบริษัทซีพี

        ปีการศึกษา 2552

-   ได้รับการคัดเลือกและผ่านการประเมินจากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

-   เป็นต้นแบบโรงเรียนในฝันระดับประถมศึกษา (โรงเรียนดีใกล้บ้าน) ตามโครงการหนึ่งอำเภอ

-   หนึ่งโรงเรียนในฝัน

- ได้เป็นโรงเรียนต้นแบบการใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากหน่วยงานต้นสังกัด จำนวน 33.000 บาท เพื่อจัดทำ พัฒนา และเข้าร่วมโครงการวิจัยและพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ตามหลักสูตรแกนกลาง พุทธศักราช 2551

        ปีการศึกษา 2554

-   โรงเรียนได้รับ รางวัลระดับเหรียญเงิน สถานศึกษายอดเยี่ยม(OBEC AWARDS)
ด้านวิชาการยอดเยี่ยม จากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

- โรงเรียนผ่านการประเมินจากสำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
(สมศ.) รอบที่ 3

        ปีการศึกษา 2555

-   โรงเรียนได้รับ รางวัลโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร จากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

-   โรงเรียนผ่านการประเมินการคงสภาพต้นแบบโรงเรียนในฝัน (โรงเรียนดีใกล้บ้าน)

       ปีการศึกษา 2556

-   โรงเรียนได้รับรางวัลการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจากสำนักงานเกษตรอำเภอบ้านโฮ่ง

-   โรงเรียนได้รับรางวัลโรงเรียนต้นแบบนักเรียนไทยสุขภาพดี จากสพฐ.

-   นักเรียนได้รับรางวัล รองชนะเลิศนักเรียนพระราชทานระดับภาค

ปีการศึกษา 2557

-   โรงเรียนได้รับจัดสรรงบประมาณสนับสนุนจัดซื้อคอมพิวเตอร์ จากสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล จำนวน 300,000 บาท

-   โรงเรียนได้รับรางวัล บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทยปฐมวัย

ปีการศึกษา 2558

       - โรงเรียนได้รับรางวัลโรงเรียนส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ระดับประเทศ จาก ธนาคารออมสินแห่งประเทศไทยร่วมกับ สพฐ. จำนวนเงิน 100,000 บาท

ปีการศึกษา 2559

 - โรงเรียนได้รับโล่รางวัลการจัดกิจกรรมสวดธัมมจักกัปปวัตนสูตรตามโครงการ “ทำดีเพื่อพ่อ” ลำดับที่ 3 บ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน

ปีการศึกษา 2560

  - โรงเรียนปลอดบุหรี่ต้นแบบระดับเพชร ตามโครงการจังหวัดลำพูนบูรณาการปลอดบุหรี่และสุรา ประจำปี 2560 จากสาธารณสุขจังหวัดลำพูน

  - โรงเรียนได้รับโล่รางวัลการจัดกิจกรรมสวดธัมมจักกัปปวัตนสูตรตามโครงการ “ทำดีเพื่อพ่อ” ลำดับที่ 3 บ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน

          ปีการศึกษา 2561

  - โรงเรียนได้รับรางวัล IQA AWARD เป็นสถานศึกษาที่มีระบบและกลไกการบริหารจัดการคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาเพื่อการประกันคุณภาพ ระดับยอดเยี่ยม ประเภทสถานศึกษาขนาดเล็ก ปี 2561 จากสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน

      ปีการศึกษา 2562

       - โรงเรียนได้รับโล่รางวัล เป็นองค์กรที่มีวิธีปฏิบัติเป็นเลิศ ( Best Practice) ด้านการส่งเสริมกิจกรรมทางกายเพื่อเด็กไทย สมส่วน แข็งแรง IQ EQ ดี ภายใต้โครงการ ChOPA & ChiPA Game ปี 2562 จากกระทรวงสาธารณสุข

       ปีการศึกษา 2563

       - โรงเรียนผ่านการประเมินจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา(สมศ.) รอบที่ 4 ในระดับ ดีมาก ทั้ง 2 ระดับ

       - โรงเรียนผ่านการประเมินโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร สมัยที่ 2 จากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

       ปีการศึกษา 2564

           - โรงเรียนได้รับโล่รางวัล เป็นโรงเรียนรอบรู้ด้านสุขภาพ (HLO) จากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

           - โล่รางวัลโรงเรียนแกนนำสุขบัญญัติแห่งชาติ ปี 2564 ชนะเลิศระดับจังหวัด โดยสำนักงานสาธารสุขจังหวัดลำพูน

           - ป้ายเกียรติคุณโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย

           - เป็นโรงเรียนแกนนำ นวัตกรรมการพัฒนาคุณภาพการศึกษา 1 ช่วย 3 จากสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตั้งแต่ ปีการศึกษา 2564 – 2566

       ปีการศึกษา 2565

           - รางวัลเกียรติบัตรดำเนินงานโรงเรียนรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literate School)
วันที่ 19 กรกฎาคม 2565 – 2568 จากอธิบดีกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

       - โรงเรียนคุณธรรม สพฐ.ระดับ 1 ดาว ปีการศึกษา 2565

           - โล่รางวัลเชิดชูเกียรติ “กลุ่มก้าวท้าใจ season 4” อันดับ 3 ระดับจังหวัดลำพูน

       ปีการศึกษา 2566

   - เป็นสถานศึกษาที่มีระบบกลไกลและการบริหารจัดการคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาเพื่อการประกันคุณภาพได้รับรางวัล IQA AWARD ดีเด่น ปีการศึกษา 2566 จาก สพฐ.

           - เป็นสถานศึกษาแกนนำตามโครงการส่งเสริมเครือข่ายนวัตกรรมคุณภาพสถานศึกษา
(1 ช่วย 3) ของ สพฐ. เป็นพี่เลี้ยงให้คำปรึกษาแนะนำแนวทางการเตรียมการประเมินให้กับสถานศึกษาร่วมพัฒนา ได้แก่ โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 48 โรงเรียนบ้านดอยแดน และโรงเรียนวัดบ้านเวียงหนองล่อง

- โล่รางวัล “นวัตกรรมด้านการพัฒนาระบบการบริหารจัดการคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาเพื่อการประกันคุณภาพ ระดับดีเยี่ยม” จากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต 2 ประจำปี 2566

  - รางวัลเกียรติบัตรเข้าร่วมขับเคลื่อนการดำเนินงานการประยุกต์ใช้โปรแกรมเด็กล้านนา

ไม่อ้วน (Lanna Smart Child Program) ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่

       - รางวัล AIA Healthiest Schools (สุดยอดโรงเรียนสุขภาพดี) ประจำปี 2566